Günlük hayatın zorlukları, duygusal baskılar, travmalar veya biyolojik etkenler nedeniyle ortaya çıkan psikolojik rahatsızlıklar arasında en yaygın görülenleri anksiyete (kaygı bozukluğu) ve depresyondur. Bireylerde ayrı ayrı görülebileceği gibi, çoğu zaman bu iki durum birlikte de yaşanabilir. Peki, anksiyete ve depresyon belirtileri nelerdir? Birbirinden nasıl ayırt edilirler?

---

Anksiyete Belirtileri

Anksiyete, bireyin sürekli olarak gelecekle ilgili kötü bir şey olacakmış gibi hissettiği yoğun bir kaygı durumudur. Aşağıdaki belirtiler en yaygın anksiyete işaretlerindendir:

1. Sürekli Endişe ve Korku

• Olası felaketler üzerine düşünme
• “Ya başıma bir şey gelirse?” düşüncesi
• Aşırı düşünme (overthinking)

2. Fiziksel Belirtiler

• Kalp çarpıntısı
• Terleme
• Titreme
• Baş dönmesi
• Nefes darlığı
• Mide bulantısı

3. Kas Gerilimi

• Boyun ve omuzlarda gerginlik
• Diş sıkma veya çene kilitlenmesi

4. Uykusuzluk

• Uyuyamama
• Gece uyanmaları
• Sabahları yorgun kalkma

5. Odaklanma Problemleri

• Dikkatin kolay dağılması
• Karar vermede zorlanma

---

Depresyon Belirtileri

Depresyon, uzun süreli mutsuzluk, umutsuzluk ve isteksizlik durumudur. Bireyin yaşam enerjisinde belirgin bir düşüşle kendini gösterir.

1. Sürekli Üzüntü Hali

• Nedensiz mutsuzluk
• Karamsarlık
• Duygusal boşluk hissi

2. Keyif Alamama (Anhedoni)

• Eskiden zevk alınan şeylerden artık zevk alınamaması
• Sosyal etkinliklere ilginin kaybolması

3. Yorgunluk ve Enerji Eksikliği

• Günlük işler için dahi enerji bulamama
• Fiziksel halsizlik

4. Uyku ve İştah Değişiklikleri

• Çok uyuma ya da hiç uyuyamama
• İştahsızlık ya da aşırı yeme

5. Değersizlik ve Suçluluk Duyguları

• Kendini yetersiz, işe yaramaz hissetme
• Geçmişteki olaylar için kendini suçlama

6. Ölüm Düşünceleri

• “Keşke hiç doğmasaydım”
• İntihar düşünceleri veya planları

---

Anksiyete ve Depresyonun Ortak Belirtileri

Bu iki psikolojik sorun bazen birbirine eşlik eder ve belirtileri iç içe geçebilir. Aşağıdaki durumlar hem anksiyete hem de depresyonda görülebilir:

• Uykusuzluk
• Odaklanma zorluğu
• Sosyal ilişkilerde zorlanma
• Sinirlilik ve huzursuzluk
• Enerji düşüklüğü
• İçe kapanma

---

Anksiyete ve Depresyonun Birlikte Görülmesi

Anksiyete ve depresyon bazen karma (komorbid) bir tablo çizer. Bu durumda birey, hem yoğun kaygı yaşar hem de isteksizlik ve umutsuzluk hisseder. Bu tür durumlar:

• Daha uzun süreli olabilir,
• İşlevsellikte daha ciddi kayıplara yol açabilir,
• Tedavi süreci biraz daha dikkatli planlanmalıdır.

---

Tedavi Seçenekleri

Anksiyete ve depresyon belirtileri göz ardı edilmemelidir. Uzman bir psikolog ya da psikiyatrist tarafından değerlendirilmeli ve uygun bir tedavi süreci başlatılmalıdır.

1. Psikoterapi

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Düşünce kalıplarını değiştirmeye yönelik.
• EMDR Terapisi: Özellikle travmaya bağlı anksiyete için etkilidir.
• Psikodinamik Terapi: Duygusal kökenlerin keşfi.

2. İlaç Tedavisi

• Antidepresanlar ve anksiyolitikler, belirtileri hafifletmek için kullanılır.

3. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Egzersiz yapmak
• Uyku düzenini oturtmak
• Sağlıklı beslenmek
• Sosyal destekten yararlanmak

---

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Anksiyete ve depresyon aynı anda olabilir mi?
Evet, bu oldukça yaygındır. Komorbid durumlarda tedavi planı daha bütüncül şekilde hazırlanır.

2. Bu belirtiler geçici olabilir mi?
Bazı belirtiler geçici stres kaynaklı olabilir. Ancak 2 haftadan uzun süren belirtiler profesyonel müdahale gerektirir.

3. Terapiyle iyileşebilir miyim?
Evet. Terapi süreci, kişinin duygularını anlamasını ve başa çıkma becerileri geliştirmesini sağlar.

4. İlaç kullanmadan iyileşmek mümkün mü?
Duruma göre değişir. Hafif ve orta düzey vakalarda terapi yeterli olabilir. Ancak ileri vakalarda ilaç desteği önerilebilir.

5. Ne zaman psikoloğa başvurmalıyım?
Günlük işlevselliğiniz bozulduysa, ilişkileriniz etkileniyorsa ve kendinizi sürekli kötü hissediyorsanız vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmalısınız.

---

Sonuç

Anksiyete ve depresyon, çağımızın en sık karşılaşılan psikolojik rahatsızlıkları arasında yer almaktadır. Belirtiler fark edildiğinde erken müdahale, sürecin daha kısa sürede ve daha sağlıklı şekilde atlatılmasını sağlar. Duygularınızı ihmal etmeyin; gerekirse bir uzmandan destek alın. Ruh sağlığınız, hayat kalitenizin temelidir.